Çocuğun Davranışları Nasıl Yönlendirilir

ÇOCUĞUN DAVRANIŞLARI NASIL YÖNLENDİRİLİR?
 

         Çocukların eğitiminde en büyük sorun disiplin konusunda yaşanmaktadır. Çocuklar sizleri dinlemeyebiliyorlar veya kazandırmaya çalıştığınız değerlere uygun davranmayabiliyorlar. Bunun nedeni disiplinin olmayışı değil yanlış uygulanıyor olmasıdır. Okulda tutarlı bir disiplin mekanizması işliyor. Çünkü çocuk, her kimin yanında yanlış bir davranış gösteriyorsa aynı tepkiyi görüyor ve herkes için aynı kurallar geçerli. 

        Bununla birlikte evde kimi zaman aynı kurallar işlemeyebiliyor. Örneğin , okulda insanlara zarar vermek yanlış bir davranış olarak görülüyorsa evde de bu böyle olmalı. Çocukla yakından ilgili başkaları varsa onların da kuralları aynı olmalı ki verilen eğitim, tutarlı olsun. Çocuğunuz evde her eşyayı kolaylıkla kullanabiliyorsa mülkiyet kavramını benimsetmemiz çok zordur. Aynı şekilde siz yorgunken çocuğun televizyonun sesini açması suç ve siz dinlenmişken suç değilse bu da tutarsızlıktır. Çünkü çocuk, bunu bilemez.

         Çocuklarınız sizi dinlemiyorsa bunun başka bir nedeni de yasağın amacını ve sonucunu anlatmayışınız olabilir.  Yolda giderken "elimi bırakma" demek çocuk için yeterli değildir. Bunun yerine arabaların kendisine zarar verebileceğini ve canının yanabileceğini anlatmak etkili olabilir.

         Aynı zamanda çocuğu da dinlemek gerekiyor. Eşinizin sürekli size emirler yağdırdığını ve size söz hakkı tanımadığını düşünün, ne hissedersiniz? Sizi dinlemediği için siz de onu dinlemezsininiz ya da tatsızlığa yol açmamak için dinlemiş gibi yaparsınız değil mi? Çocuklar da tam olarak bunu yapıyor. Ayrıca her istediğinize sorgusuz sualsiz uyan bir çocuk olmaması kişilik sahibi bir çocuğunuzun olduğunu gösterir.

         Çocuklarda gördüğümüz bir diğer sorun, sınıfa katılmama veya karışamama. Bu sorun, büyük ölçüde çocuğun ailedeki konumundan kaynaklanıyor. Eğer evde çocuğun istediği her şey yapılıyorsa, grubun çıkarlarının önplanda olduğu bir ortama uyum sağlaması zorlaşıyor. Evde ebeveynler,"istediğini yapsın, istediğini alalım, istediği yerde uyur, istediği zaman yemek yer" diyorsa, çocuğun, herkesin kendisiyle eşit hak ve özgürlüklere sahip olduğu bir ortama katılması beklenemez. Bu, çocukların özellikle birinci sınıfa başladıklarında ciddi uyum problemleri yaşamaları kesindir denilebilir.

          Disiplin ve sonucu, ailenin yapısıyla da ilgilidir.

          Aşırı hoşgörülü ve düşkün ailenin çocuğu bencil olur. Daima ilgi odağı olma ister ve çevresindeki insanlardan ailesinden gördüğü hizmeti bekler. Aşırı korumacı aile çocuğu aşırı kontrol eder ve çocuğun bağımlı, güvensiz ve kolayca kırıklığa uğrayan biri olmasına yol açar. Kabul eden aile, çocuğa önemli biri olduğunu hissettirir. Çocuğun yeteneklerini geliştireceği bir ortam hazırlar. Bu çocukların, arkadaş canlısı, dengeli, kendisine saygısı olan biri olması beklenir. Baskı altında tutan ailenin çocuğu, çok nazik ve dürüst, aynı zamanda çekingen ve çok hassa olabilir. Çocuklara boyum eğen ailede çocuk, ebeveynlere hükmeder ve çok az saygı gösterir. Bu çocuklar zamanla ev dışındaki insanlara da hükmetmeye çalışabilir.

         Aileler, bu tutumlardan birini veya birkaçını çocuklarına gösterebilirler. İdeal olanı, çocuğu eğiten yetişkinlerin, her durumda aynı kuralları uygulaması, çocuğun yeteneklerini geliştirebileceği bir ortam hazırlaması, çocuklarını dinlemeler ve onların sorumluluklarını üstlenmeden destek olmalarıdır. Alınan kararlarda çocukların da görüşünün alınması kendilerine olan güvenlerini pekiştirmektedir.

ÇALIŞAN ANNE ÇOCUĞU İÇİN NELER YAPABİLİR?

• Tatillerde ayrı programlar hazırlayabilir.
• Yeterince ilgi gösteremediğini düşünüyorsa, suçluluk hissini maddi nesnelerle gidemeye çalışmamalıdır.
• Arkadaşlık ilişkilerini kontrol altında tutmalıdır.
• Fiziksel olarak (dokunarak, sarılarak) yakınlık gösterebilir.
• Çocuğu, düştüğü her zor durumdan kurtarılmamalı; yaşıyla ilgili gelişimsel zorlukları görüp, kendisi çözmelidir.
• Çocuğa normalde yapması gerekenleri yaptığı için ödül verilmemelidir.
• Çocukla konuşmak ve yaşadıklarını paylaşması için mutlaka zaman ayrılmalıdır.
• Okul başarısı konusunda aşırı baskı yapılmamalıdır ve gerekiyorsa ek yardım sağlanabilir.
• Çocuğun aile içi tartışmalara bir yere kadar şahit olmasına izin verilebilir. Çünkü çocuğun çatışmaya karşı hoşgörülü olmayı öğrenmeye ihtiyacı vardır.